Cách nhân giống lan Hoàng Thảo

Trong các chi lan được ưa chuộng trồng trong vườn, Lan Hoàng thảo là chi lan đa dạng và phổ biến nhất. Đối với những loại lan không quá quý hiếm, người ta thường chú trọng vào việc chơi hoa và không cần quan tâm lắm đến số lượng, còn đối với những loại lan có giá trị cao hơn, ít khi gặp trên thị trường, người ta sẽ tìm cách để tự nhân giống ra nhiều hơn, vừa đảm bảo về sự bảo tồn giống, vừa là để thỏa mãn cái thú mày mò nghiên cứu về cây lan và giải trí cho người trồng lan. Sau đây là 03 cách nhân giống lan hoàng thảo mà mọi người có thể tự áp dụng trong vườn lan của mình mà không cần nhờ đến công nghệ cấy mô trong phòng thí nghiệm:

1. Nhân giống bằng keiki

Như mọi người đều biết, lan hoàng thảo là giống hay mọc cây con trên thân trưởng thành (cái này gọi là keiki). Cách nhân giống này đơn giản, hiệu quả và an toàn nhất.

Để có nhiều keiki, ta phải tạo được môi trường lý tưởng để cây mẹ cho keiki mà không cho hoa, điều này đồng nghĩa với việc phải hy sinh 1 mùa hoa vì những cây trưởng thành chuẩn bị cho hoa sẽ là những cây cho chất lượng keiki tốt nhất

Môi trường lý tưởng đó gồm: mát nhưng không quá tối, ẩm nhưng không ướt, thoáng nhưng không nắng.

Thời điểm để ươm keiki

Bắt đầu khi cây nghỉ, tức là khi cây rụng hết lá, lúc này ta nên mang cây vào nơi mát, tưới phun sương giữ ẩm thường xuyên, tưới vào thân và để khô gốc.

Bổ sung một lượng kích thích sinh trưởng như atonik, phân cá, B1... tuần 2 lần, thậm chí hàng ngày.

Kinh nghiệm cho thấy khi ươm keiki, ta nên đặt thân cây mẹ nằm ngang và bó sẵn giá thể (Dớn, hoặc gỗ đã được bó xơ dừa, rêu nước để tăng độ giữ ẩm).

Khi cây con đã dài khoảng 5-7 cm, rễ khoảng 2-3 cm đã bám vào giá thể mới, ta mạnh dạn cắt hẳn thân mẹ, cách này hay hơn là vẫn giữ thân mẹ tại giá thể cũ vì lúc này cây mẹ sẽ dốc hết sức để nuôi con, cây con sẽ mọc nhanh hơn.

Một số chú ý đối với cách này:

- Thích hợp với các loài thân thòng hoa đơn dọc thân cây (nobile) như giả hạc (phi điệp tím), hạc vỹ, long tu, đùi gà....
- Sau khi tách hẳn giá thể, mang ra nắng dưới 1 lớp lưới che sẽ làm cây con khoẻ mạnh và lớn nhanh hơn là giữ trong dàn mát mẻ. Nếu sau một vài ngày nắng thấy cây vẫn chịu được thì nên giữ nguyên vị trí tập cho cây quen dần.

- Tưới thoải mái nhiều lần trong ngày, quan sát thấy giá thể và lá nóng quá thì phun nước giảm nhiệt. 

2. Cách nhân giống hoa lan từ hạt

Cách này tương đối khó và phụ thuộc nhiều vào may rủi, nhưng có 1 cách nâng cao tỉ lệ nảy mầm. Tôi đã thử nhiều cách nhưng có 1 cách cho tỷ lệ nảy mầm cao nhất, ở đây không tính đến khả năng sống sót của cây con.

Đợi quả chín: có màu vàng, căng hoặc đợi quả nứt vỏ, khi đó hái quả, tách lấy phần bông bên trong, hoà vào dung dịch gồm đường gluco và atonic, liều lượng 1 lít nước + 1 chén "hoa hồng" đường gluco + 1 nắp chai lavie atonic.

Khuấy đều rồi đổ dung dịch vào bình phun lên các gốc cây mẹ.

Sau khi phun hạt, ta chỉ tưới phun sương nhẹ, giữ ẩm đều trong khoảng 1 tháng là bắt đầu thấy cây con xuất hiện, tỉ lệ thì tuỳ vào giá thể mẹ có thích hợp hay không (tôi chỉ nói được như thế). Cây mọc từ hạt hay bị nấm bệnh, côn trùng ăn... nên phải trông coi thường xuyên, tránh mưa trực tiếp, tránh ánh nắng và cần điều kiện môi trường ổn định, không nên thay đổi vị trí cây chủ.

3. Cách thứ 3, an toàn, tỷ lệ cao, cây con khoẻ nhưng cần chăm sóc đặc biệt.

Đã bao giờ bạn cầm trên tay 1 loại hoa ưng ý, lưỡi đẹp cánh tròn nhưng chỉ có 3 cọng, 1 bà 1 mẹ 1 con èo uột đang trổ bông? biết chắc hoa đẹp rồi nhưng làm thế nào để giữ giống và làm cho chúng nhiều lên nhanh chóng?

Hãy mạnh dạn lên, xé chúng ra thành từng đơn vị riêng lẻ, chỉ cần 3 đốt tính từ mắt ngủ sát gốc còn lành lặn, chúng sẽ cho bạn 1 cây con.

Đối với cách này cần chuẩn bị kỹ càng trước khi thực hiện. Quan sát rễ cây xem còn rễ nào sống không? (màu trắng, còn đầu rễ xanh càng tốt), nếu không thì nắn thử xem còn cứng không, nếu tóp rồi thì cắt bỏ, cắt thẳng tay sát gốc, nhưng nên cắt chừa lại 1cm để cây dễ đứng trong môi trường mới.

Môi trường gồm những vật liệu giữ ẩm tốt như xơ dừa, rêu nước, dớn vụn... tôi hay dùng xơ dừa đã qua xử lý.

Trước hết: chọn chậu nhựa (loại trồng cattlyea) chậu cao. Đổ xơ dừa lấp khoảng 1/3 đến 1/2 chậu, ngâm trong nước có pha B1 hoặc atonic trong 1-2 giờ.

Xé lẻ cây thành từng đơn vị, vệ sinh sạch sẽ, cắt rễ cho gọn gàng rồi cho cây vào chậu, lưu ý là không vùi gốc vào giá thể. Căng dây quấn quanh thân già với quang treo sao cho mỗi lần tưới gốc không bị lay động.

Tưới phun sương giữ cho giá thể luôn ẩm, nên kiên nhẫn, khoảng hơn 1 tháng, bạn sẽ có ít nhất mỗi gốc 1 cây non khoẻ mạnh.

Tôi đã áp dụng thành công cách này cho nhiều loại, đặc biệt là các giống khó trồng như trinh bạch, nhất điểm hồng... còn những loại dễ trồng như giả hạc, long tu, ý thảo... đảm bảo lên 100%.

Đây là kết quả của cách thứ 3, cách này thì hơi cầu kỳ nhưng cây con khoẻ mạnh lớn nhanh hơn kiểu tách keiki.

Trên đây là bài chia sẻ 3 cách nhân giống hoa lan hoàng thảo, các bạn thấy có ích có thể ấn nút Chia sẻ để lưu bài viết này lên trang Facebook của mình.

(Sưu tầm)