Xin chào mọi người, hôm nay trang
Hoa Lan sẽ giới thiệu đến những người mới bắt đầu chơi hoa lan cách ghép lan lên giá thể gỗ và dớn bảng, tôi sẽ dùng chủ yếu là hình ảnh sưu tầm để các bạn dễ hiểu cách ghép lan như thế nào, và sáng tạo là không giới hạn, những ai nghĩ ra, sưu tầm được cách ghép khác nhanh, tiện, hiệu quả hơn thì càng đáng hoan nghênh và hãy chia sẻ lại với mọi người nhé.
1. Đối với lan đơn thân: Lan đơn thân nôm na là những loại lan sinh trưởng đơn lẻ, không mọc theo khóm, 1 cây thường có 1 thân (trừ trường hợp gãy ngọn thì có thể đẻ vài ngọn gần chỗ gãy) tương tự các loại cây ăn quả xoài, nhãn, vải, bưởi... Các loại lan đơn thân cụ thể như Đai Châu, Sóc ta, Sóc lào, Đuôi Cáo, Quế Lan Hương, Tam Bảo Sắc, Hoàng Nhạn, Bạch Nhạn, Cù Lao Minh, Hải Yến, Hỏa Hoàng, A Cam, Bắp Ngô, Da Báo, Mỹ Dung Dạ Hương, dòng lan Miệng kín...
Có thể trồng đứng trên 1 miếng gỗ, trụ gỗ như sau, ưu tiên dùng cách này vì cây không bị áp sát vào giá thể, sau phát triển tỏa ra đẹp hơn:
Đóng mấy cái đinh to lên mặt thớt, nên dùng ống nhựa mềm trùm vào đinh, đặt thân cây áp vào đinh ngay ngắn rồi buộc chặt thân rễ với mấy cái đinh đó, coi mấy cái đinh là trụ. Nhưng tốt nhất là không nên dùng đinh vì rễ lan đâm ra chạm đến kim loại han gỉ thì rễ hay bị thui. Thay vì dùng đinh, ta khoan mấy lỗ trên mặt thớt, có thể khoan vuông góc 90 độ với mặt giá thể hoặc khoan xiên chéo, đóng mấy mẩu đũa gỗ vào lỗ cho chặt rồi buộc lan vào que đũa thôi. Có khi trồng 1 cây chỉ cần 1 que, buộc thân cây với que đó. Cài thêm dớn mềm, xơ dừa miếng vào gốc để tăng cường giữ ẩm nhưng tuyệt đối không đắp kín mít hết thân rễ, phải thoáng một chút rễ mới có đường đâm ra. Tùy bạn có thể có phương pháp làm khác nhau như về cơ bản như các hình dưới là được.
Giá thể dạng thớt thì đóng đinh hoặc khoan vuông góc 90 độ với mặt thớt
Giá thể gỗ khúc thì vẫn đóng đinh vuông góc, buộc cây chếch lên trên như sau:
Nếu lấy đũa làm trụ thì dùng khoan khoan chéo xuống để cắm đũa chếch lên như sau:
Buộc chắc thân lan vào đũa hướng chếch lên
Buộc chặt lan vào, gốc chạm gỗ, rễ bật ra khác biết mò bám vào giá thể dù khá xa
Còn cách khác là ghép áp vào khúc gỗ, mình thích dùng cách này hơn vì đỡ phải khoan, ghép nhanh và thấy rễ mới bật ra thì nhanh bám gỗ hơn: Dùng dây thít nhựa (dây màu trắng trong hình dưới) vừa nhanh vừa chặt, thắt đến đâu chặt đến đó, dây ngắn thì nối đầu dây này vào đít dây kia thành một đoạn dài hơn; hoặc đè đoạn dây nhựa ngang thân cây (dây tio trong, dây vòi hút nước, miếng cao su... cắt dài bé bé tương tự hình), đóng đinh bé 2 đầu dây đảm bảo căng, chặt, đừng sợ cây đau mà lỏng tay. Vườn khô thì cài thêm ít xơ dừa gần thân, vườn ẩm mát thì khỏi cần. Không ưu tiên cách này vì thân cây bị áp sát vào giá thể, nhìn giò không bề thế, đẹp bằng cây ghép hướng ra ngoài nhưng ko có khoan và lười thì dùng cách này cũng được, cây vẫn sống ổn.
2. Đối với lan đa thân: Lan đa thân nôm na là các loại lan mọc thành khóm nhiều thân kiểu như cây tre cây trúc vậy, đó là các loại lan hoàng thảo: Phi điệp tím, Phi Điệp Vàng, Hạc Vỹ, Long Tu, Thập Hoa, Hương Vani, Kèn, Ngọc Thạch, Ý Thảo, Ý Ngọc,
Đùi Gà, Xoắn, Hoàng Phi Hạc, Nghệ Tâm, U Lồi, Tích Tụ...Các loại lan họ Kiều:
Kiều Hồng,
Kiều Vàng,
Kiều Vuông,
Kiều Mỡ gà, Hoàng Lạp, Sơn Thủy Tiên,
Vảy Rồng, Kim Điệp Thơm, Kim Điệp Giấy, Môi Tua...(kể mấy loại phổ biến đây thôi).
Lan đa thân thì mua về nếu thấy rễ dài cứ cắt gọn đi đã, có những giề lan rễ rất dày ta cũng dùng mũi kéo nhọn xỉa dần một lúc cho mỏng đi, vậy sẽ kích thích ra mầm mới, rễ mới.
Xong rửa sạch, ngâm thuốc kích rễ 2-3 tiếng rồi ghép luôn hay treo ngược chỗ mát vài ngày sau ghép cũng được, không chết..
Có thể bắt đai nhựa như này:
Có thể đóng đinh nhiều đoạn, lấy dây nối từ đinh này sang đinh khác, kẹp gốc vào giá thể.
Có thể khoan thủng gỗ miếng, xỏ dây qua các lỗ miễn sao bắt chặt gốc vào giá thể.
Ghép lan hoàng thảo lên dớn bảng cũng rất tốt cho sự phát triển của cây và dễ thực hiện, Bẻ các đoạn thép thành hình chữ U rồi ghim gốc cây vào bảng, sợ ko chắc thì cắt các đoạn dài hơn, ghim xong thì dùng kìm xoắn 2 đầu dây lại ở mặt sau của bảng.
Có khi đơn giản chỉ lấy dây nylon buộc quàng qua.
Tận dụng ghép ít long tu hàng xấu ế :))
Ngày 28/01/2015: Ghép
Ngày 31/3/2015: Các mầm non nhú ra được 3-4 cm, mầm non bắt đầu ra rễ, đồng thời hoa cũng bắt đầu nở. Nở xong thì tàn :)
Ngày 02/9/2015: Các mầm non từ tháng 3 đã lớn và bám rễ như này
Ngày 13/11/2015: Lạnh dần rồi, các thân tơ bắt đầu thắt ngọn (ngọn ko phát triển dài thêm nữa, thắt túm lại), lá vàng rồi rụng dần, bước vào mùa nghỉ. Lúc này rất hạn chế tưới, giữ khô hạn.
Ngày 25/3/2016: Rụng hết lá thì ra nụ
Ngày 03/4/2016: Hoa nở và mầm non lại lên từ gốc. Cứ thế là một chu trình.
Trên đây là bài chia sẻ về các kiểu ghép lan rừng lên gỗ, trong bài viết ngoài ảnh của mình, tôi còn sử dụng một số ảnh trên internet của những người có kinh nghiệm làm tư liệu để giúp cho các bạn mới trồng lan dễ hình dung. Tôi sưu tầm ảnh đã lâu không nhớ nổi nên mạn phép không dẫn nguồn chi tiết được, mong tác giả các bức ảnh trên thông cảm, chúng ta cùng chia sẻ để tạo nên bài viết có ích cho mọi người nhé.
Bài viết không tránh khỏi sai sót, rất mong các bạn gửi ý kiến đóng góp về email:
phonglanrung.com@gmail.com hoặc bình luận dưới bài viết này. Xin cảm ơn.
hôm vùa rồi đi chợ bưởi có mua được vài cây cẩm chi hay gọi là lan miệng kín nên mạng tìm cách chăm sóc lan miệng kín mà không có vây Phonglanrung.com cho xin cách trồng và chăm sóc em nó cho đúng cách nhé .Xin cảm ơn nhiều
Trả lờiXóaEm có trồng Cleisostoma rồi nhưng ko quan tâm chăm sóc thấy cũng khó chết mà vẫn ra hoa, tuy nhiên hoa nhỏ và ko bền, lúc ấy cắm vào chậu than củi, sau thì cũng chết. Bác thử trồng như các loại lan đơn thân khác xem, thấy cây có dấu hiệu khác lạ thì thay đổi cách chăm sóc còn thấy sống tốt thì kệ nó. Em nghĩ loại này ko khó.
XóaEm trồng vất vưởng cũng phải 5-6 năm gì đấy mới chết
XóaBua nay khong lay hang can ve nua a
Trả lờiXóaCó mà bác, bác theo dõi hàng ngày trên web, không mất thời gian đâu mà
XóaNhận xét này đã bị tác giả xóa.
Trả lờiXóaBài viết hay và ý nghĩa quá. Cảm ơn phong lan rừng chấm com.
Trả lờiXóaOkie ko có gì :)
XóaBài viết hay và ý nghĩa quá. Cảm ơn phong lan rừng chấm com.
Trả lờiXóaMình cũng rất thích chơi Lan nhưng không biết cách ghép ntn, cảm ơn tác giả bài viết này
Trả lờiXóaBác cứ theo hướng dẫn mà làm sẽ ok. ghép xong chăm chỉ tưới tắm, kích thích thời gian đầu ra dc rễ sẽ đơn giản đi
XóaRất cần cho tôi . Cảm ơn tác giả. Nghiên cứu và thực hiện thôi
Trả lờiXóaCho minh hoi lan sao no moc mam o ngon the nhi
Trả lờiXóaĐối với hoàng thảo, nếu chăm tưới vào mùa nghỉ (mùa đông-đầu xuân) thì cây ko ra hoa mà đẻ cây con ở trên thân để duy trì nói giống, cây con này gọi là keiki. Muốn ra hoa thì mùa nghỉ phải ko tưới nước (trừ khi thấy cây khô teo)
XóaLan uom co phai bo gi vao goc no khong
Trả lờiXóaLan còn nhỏ nên lót 1 lớp xơ dừa hoặc dớn mềm vào xung quanh gốc nhưng ko dc đắp kín mít nhé
XóaLần đầu thấy một bài viết vhi tiết đến từng cái rễ :)) k chê vào đâu được. Cảm ơn bác thớt nhiều.
Trả lờiXóaKo có gì ạ
XóaGo lua cam lai va go huong co ghep duoc khong bac
Trả lờiXóaEm ko biết nhưng gỗ bền, chắc thì chắc là được
XóaBài viết bổ ích lắm, cám ơn bạn
Trả lờiXóaKo có gì ạ
XóaBài viết hay lắm ban ơi
Trả lờiXóaBạn cứ theo các hướng dẫn mà làm, cách nào tiện với mình thì áp dụng ko phải đắn đo nhiều, quan trọng tiểu khí hậu thôi
XóaCho em hỏi, em định trồng lan ngọc điểm, nhưng do học xa, ở nhà không ai chăm sóc,em định gắn trực tiếp lên thân cây bằng dây thít( rút), rồi buộc phân tan chậm vào đấy, hè với tết về, thay phân sau, AD cho em hỏi, liệu em làm thế cây có sống được lâu không ạ?
Trả lờiXóaSống tốt bạn nhé, nhưng ghép 1 thời gian ra rễ đã mới bón phân chậm tan nhé
XóaGhép lan len loại gỗ nào thì tốt nhất ạh
Trả lờiXóaGỗ nhãn hoặc vũ sữa bạn ạ, ngoài ra còn rất nhiều loại gỗ khác cũng được như lũa, nghiến...không dùng xoan, mít, đu đủ, cây gỗ ngắn ngày
Xóagỗ xoài, gỗ cẩm lai mình làm thớt được không ad
XóaThật sự mình ko biết xoài có đc ko, mình chưa dùng bao giờ và chưa thấy nghe nói đến, nếu thấy cứng, chắc thì bạn cứ dùng thử xem
XóaGỗ lũa hương có ghép được k b
XóaMình ko biết, bạn thử đi, Ghép như hướng dẫn ở bài trên. Để chắc ăn thì tìm gỗ nhãn, vú sữa, vải...nhé
XóaNhận xét này đã bị tác giả xóa.
Trả lờiXóabài viết quá hay và chi tiết. Rất cảm ơn ạ.
Trả lờiXóaBạn cứ làm theo thế và làm cho môi trường ẩm mát trồng sẽ dễ dàng, tuy nhiên loại nào khó thuần thì vẫn cứ khó nhé
XóaBài viết rất ấn tượng. Em hỏi thêm chút nhé khi ghép xong thì chế độ chăm sóc như thế nào ạ. Tưới nước thường xuyên hay bao nhiêu lâu thì tưới ạ
Trả lờiXóaBạn ghép tầm này, ghép xong cứ cài thêm xơ dừa hoặc rêu rừng gần gốc, ngày cố gắng tưới 2 lần ko thì ít ra 1 lần, mới ghép cần ẩm đều tí nên cố gắng chăm tưới nhé, để nhanh ra rễ. 5-7 ngày lại phun dd Hùng Nguyễn hoặc B1 một lần càng tốt. Mới ghép nhớ treo nơi râm, ẩm thì nhanh ra rễ và sống dễ, treo nơi khô nóng thì lại dễ chết
XóaBài viết hay, thực tế. Thanks.
Trả lờiXóaCảm ơn bạn
XóaRất hay và ý nghĩa
Trả lờiXóaCảm ơn bạn
Xóacho mình hỏi mình có khúc gỗ thông định ghép tam sắc bảo có được không vây mới chơi không biết shop chỉ với
Trả lờiXóaGỗ thông không bền, bác tìm gỗ nhãn, vải, vú sữa, nghiến...hoặc không có gỗ thì dùng chậu với giá thể vỏ thông
XóaCho mình hỏi chút. Nếu bón phân 30-10-10 có cần bón thêm phân dê k vậy?
Trả lờiXóaBÓn cùng dc bạn nhé. Còn nếu thấy cháy đầu lá thì dừng bón phân NPK nhé 😀
XóaE chưa tìm hiểu kĩ nên lúc ghép lên gỗ thì lại làm bằng cách cắt nhỏ đoạn dây nước và đóng đinh nhỏ 2 bên sát phần rễ.
Trả lờiXóaE cũng mới ghép đc vài hôm thôi, vậy nên tháo gỡ ra làm lại ạ?
Cứ miễn sao cố định cây chắc là dc, hạn chế để rễ tiếp xúc với sắt han. Bạn cứ tìm cách đạt yêu cầu đó là tốt
XóaThanks a đã trloi e nhé. E mới chơi lan lần đầu tiên, có khi mai nhổ đinh ra chỉ buộc bằng dây nilon giống a thôi. Hic. E tìm mua súng bắn ghim mà ko biết ở đâu hay bán.:(
XóaBạn có thể bảo người ta gửi bưu điện về cho bạn, mua cái khoảng 120k trở lại dc rồi ko cần mua cái đắt đâu: https://shopee.vn/S%C3%BAng-b%E1%BA%AFn-ghim-i.33206439.1031873162
XóaBạn copy đoạn link trên, paste vào trình duyệt web và enter. Hoặc bạn vào shopee.vn, gõ Súng bắn ghim, ra đầy người bán online
XóaBác cho em hỏi. Giá thể là gỗ tươi có phải đẽo vỏ kĩ ko? Em thấy hình trên bác ko đẽo vỏ. Em băn khoăn quá vì mới chơi. Ít kinh nghiệm. Đã ghép gỗ khô hơn chút thì có đẽo. Còn đợt này kiếm đc ít gỗ tươi mà chỉ cạo tí bên ngoài ko đẽo đi nên đang hoang mang có nên gỡ ra làm lại gỗ?
Trả lờiXóaNếu bạn ko tách vỏ mà ghép thẳng lên cũng tốt cho lan, tuy nhiên sau 2-3 năm thì lớp vỏ này khô, bong bạn sẽ phải ghép lại, vả lại trong 2-3 năm này thì dưới lớp vỏ thường có bọ, côn trùng có thể ăn rễ hoặc hút nhựa cây, tuy nhiên phun thuốc trừ thì ko sao, vậy bạn ghép thẳng lên gỗ có vỏ cũng dc, đằng nào sau 2-3 năm thì cũng thay giá thể cho cây nó phát.
XóaCòn bạn muốn đẽo vỏ rồi ghép cũng dc, sẽ ít bị sâu bọ hơn, bạn có thể cứ cưa gỗ thành các khúc, đem phơi nắng khoảng 1 tháng thì dóc vỏ dễ hơn. Vườn bạn ẩm mát nhiều thì đẽo ko thì cứ ghép thẳng lên gỗ có vỏ
Mình có mấy gốc cây đinh hương và gù hương vàng đã để lâu năm liệu có thể làm giá thế để ghép lan rừng được không bạn...???
Trả lờiXóa2 loại này mình chưa ghép nhưng nặng, chắc, cứng thì chắc là dùng ghép dc. Bạn lấy bàn chải chà cọ sạch với nước, ngâm 2-3 ngày cho ngậm đẫy nước rồi đem ghép lan nhé 😉
XóaMình ghép trục tiếp với thân cây tươi trồng trong sân nhà có được kg bác.
Trả lờiXóaCũng tùy bạn ạ, gỗ vỏ dày như gỗ nhãn và râm 1 tí thì tốt. còn gỗ vỏ mỏng quá, mới ghép lại bị nắng chiều nhiều thì ko kịp ra rễ đã chết rồi
XóaMình thấy ở hàng xóm họ ghép trên thân cây cau tươi mà cây lan vẫn xanh và tốt. không biết mình lấy thân cau ghép có được không bạn?
XóaCủa mình Ngọc điểm rõ là tốt mà lại Ko có hoa. Lá hơi nhăn. Theo bạn tại thời điểm này. Có nên chuyển từ chậu ra lũa dk ko
Trả lờiXóaKo bạn ạ, bạn chờ đến tháng 2 hoặc 3 dương lịch hãy chuyển ra lũa. Còn bây giờ bạn giữ nguyên vậy, tưới hàng ngày, nhớ phun phân 20-20-20 hoặc 30-10-10 hàng tuần. Đến đầu tháng 11 dương tưới ít nước đi, vậy bạn chỉ cần phun NPK nhiều Lân như 10-50-10 một tuần/lần (vì phun phân thì có nước luôn rồi, cũng là tưới). Chờ ra nụ ra hoa, hoa gần tàn thì cắt hoa, bóc cây ra khỏi chậu, đem ghép lũa
XóaGhép với mít được không à
XóaMít mình chưa thử, chắc là được
XóaCảm ơn Bác rất nhiều cho cháu hỏi. Ghép vào gốc cây ổi có được không ạ?
Trả lờiXóaChưa thấy ai ghép cây ổi, vỏ nó trơ và bong liên tục, rễ lan bám rồi rồi lại tuột đi à
XóaMình mới kiếm dc mấy nhánh giả hạc rụng hết lá. Thân hơi gầy. Tìm tòi trên mạng và làm theo hướng dẫn.( cắt khúc khoảng 10cm. Bôi đầu cho khô. Ngâm atonik+b1 1h. Để chỗ ẩm mát. Duy trì phun sương giữ ẩm.) ad cho hỏi liệu làm vậy vào tháng 9 này có dc ko. Và khoảng bao ngày thì nó có keyki. Thanks
Trả lờiXóaThân của bạn còn gốc, rễ ko?
Xóaghép kiến phi điệp lên giá thể gỗ mà ko tưới thuốc kick rễ thì cây lan có chết ko bạn
Trả lờiXóaKể cả cây đã trưởng thành, trong quá trình cũng có thể chết, có thể sống, keiki thì yếu hơn, nhưng sống hay không phụ thuộc vào cách chăm, môi trường,may rủi (cây có bị bệnh hay không, nếu bị có chữa kịp không?). Vậy câu trả lời là có thể sống (ko phải 100% sống), và nếu tưới được kích thích thì tốt hơn, nên pha loãng hơn chỉ dẫn chút
Xóaghép kiến phi điệp lên giá thể gỗ mà ko tưới thuốc kick rễ thì cây lan có chết ko bạn
Trả lờiXóaBạn chú ý tưới đủ ẩm hàng ngàyvà bón phân loãng hàng tuần thì không chết đâu, phát triển tốt, bạn bỏ quên hoặc để phơi nắng lâu quá nó khô kiệt thì chết. Cây con bạn nên phun thêm Hùng nguyễn hoặc B1 cho lan pha với NPK 30-10-10 hàng tuần, pha loãng hơn chỉ dẫn nhé. Quan trọng nhất là giữ ẩm mát đều, đó là then chốt
XóaHay quá. Mới chơi nhờ đọc mà biết cách chơi. Thank bạn
Trả lờiXóaCảm ơn bạn. Cứ theo hướng dẫn mà làm nhé, đang mùa xuân ghép nhanh ra rễ lắm
XóaBài viết rất hay. Em muốn ghép vào khúc gỗ bị cháy dở dang có được ko Thày ơi
Trả lờiXóaĐược bạn nhé. Ghép như hướng dẫn ở bài trên
XóaMinh co go thuy tung ghep lan co tot ko a.
Trả lờiXóaMình ko biết, bạn thử đi, Ghép như hướng dẫn ở bài trên. Để chắc ăn thì tìm gỗ nhãn, vú sữa, vải, nghiến, lũa...nhé
XóaCam on bai viet hay. Hoc them nhieu
Trả lờiXóaCảm ơn bạn
XóaGiá thể vừa cắt còn tươi ghép dc ko bác
Trả lờiXóaĐược chứ bạn,tươi mới tốt, lâu mục mọt hơn, bền hơn. Ghép thân cây sống còn được mà
XóaLan ghép với thân cây gì tốt bạn? Mình có thân cây bồ đề ghép được o?
Trả lờiXóaBồ đề vỏ trơ quá mà chwua thấy ai ghép. Dùng gỗ nhãn, vú sữa ấy bạn
XóaCảm ơn bạn đã chia sẻ.
Trả lờiXóaNếu mua lan bạn liên hệ mình nhé, yên tâm, uy tín. SĐT và Zalo 0374 553 533
XóaCảm ơn bạn đã chia sẻ.
Trả lờiXóaKo có gì bạn ạ
XóaCảm ơn bạn đã chia sẻ cách ghép, rất chi tiết, rõ ràng. ☺☺ chân thành cảm ơn.
Trả lờiXóaNhà minh có cây vua sữa cổ thụ đang sống có ghép dc lan k ạ
Trả lờiXóaGhép sống rất tốt bạn nhé
XóaMình có gốc ổi rất đẹp đã chết không biết ổi coa ghép lan được không vậy?
Trả lờiXóaAi biết chỉ dùm mình với thanky
Ổi trơ quá, cũng chưa thấy ai ghép. Bạn thử xem, nhưng chắc chắn là phải tưới và giữ ẩm nhiều nhé bạn, không là lan còi đấy
XóaB cho e hỏi là giờ e đang ở xa nhà,mà e có ít quế vs bạch nhạn, bây giờ e trồng vào dớn bảng cho nó ra rễ vs dễ tiện mang về sau này rồi đến lúc về ghép vào gỗ sâu được ko ạ. Liệu trồng vào dớn bảng được ko ạ! E đang ở nam định lên cũng chuẩn bị lạnh liệu có ghép vậy đc ko ạ
Trả lờiXóaGhép mùa lạnh thì lâu ra rễ nhưng an toàn hơn đỡ lo thối lá do xước. Quế và bạch nhạn ghép bảng dớn không hợp, hãy ghép lũa hoặc gỗ khúc, hoặc là chậu gỗ với giá thể than cục , nhớ ngâm than vài ngày trước khi dùng, trồng xong tưới ngày 2-3 lần, treo chỗ râm mát chờ ra rễ
XóaChỉ thêm cho mình cách chăm sóc, tưới nước, kích rễ, kích ta gia...Thank
Trả lờiXóaBạn tìm trong link sau có bài hướng dẫn cụ thể nhé: https://www.phonglanrung.com/search/label/K%E1%BB%B9%20Thu%E1%BA%ADt%20tr%E1%BB%93ng%20Hoa%20Lan
XóaTôi nghỉ hưu rảnh nên làm ít lan giải trí, do mới chơi nên xin trợ giúp, lan long tu ghép lên gỗ xà cừ có ổn không ạ, xin cảm ơn nhờ chỉ cách giúp
Trả lờiXóaChào bác, bác nên tìm gỗ nhãn, vãi, vú sữa nhé. Hoặc bác mua miếng bảng dớn về ghép cũng rất bền mà tốt, khoảng 30 nghìn/bảng cỡ 20x60 cm. Xà cừ chắc ko tốt đâu ạ
Xóa