Cách phân biệt lan Kim Điệp Giấy và Kim Điệp Nhựa (Kim Điệp Thơm)

Xin chào các bạn!

Trong các loài lan gọi theo tiếng Việt Nam, có 2 loài gọi Kim Điệp là Kim Điệp Giấy và Kim Điệp Nhựa. Với người mới trồng lan do chưa tìm hiểu đến hoặc chưa trồng qua 2 loài này thì thấy khó phân biệt khi cây không có hoa. Nhìn chung, 2 loài này khá giống nhau và dễ nhầm. Vậy chúng khác nhau như thế nào? Xin thưa khác nhau ở ...chữ Giấy và chữ Nhựa chứ gì nữa, hehe ☺

Tôi sẽ nêu thêm các điểm khác nhau cơ bản để các bạn biết cách phân biệt Kim Điệp Giấy và Kim Điệp Nhựa.

Kim Điệp Giấy nhiều người vẫn gọi Kim Điệp thường, tên khoa học là Dendrobium Capillipes. Đây là loài hoàng thảo thân (giả hành) ngắn, khi các bạn đi mua hàng kilogram để ghép, thường gặp thân ngắn cỡ 10-20 cm, còn những giò thuần chăm sóc tốt thân có thể dài đến khoảng 25-30 cm nhưng ít thấy hơn. Thân màu vàng xanh, có lá mỏng ở gần ngọn. Các bạn còn nghe đến Kim Điệp Xuân, thực ra nó là Kim Điệp Giấy nhưng có xuất xứ tại vùng cao nguyên có khí hậu đặc thù như Lâm Đồng nên ra hoa sớm hơn, thường vào dịp tết.

Kim Điệp Nhựa còn gọi Kim Điệp Thơm, tỷ lệ người gọi 2 tên này tương đương nhau nên đều phổ biến, tên khoa học Dendrobium Trigonopus, thân ngắn, mập, thường 6-12 cm. Ít gặp hơn và giá bán cao hơn Kim Điệp Giấy.

Tiện đây tôi khuyên các bạn cố gắng nhớ được tên khoa học của các loại lan là tốt nhất. Cùng một loài nhưng tên Việt mỗi nơi gọi mỗi khác, không biết tường tận lại tranh cãi nhau.

Khi cây đang hoa thì chẳng nói làm gì, nhìn cây na ná nhau chứ hoa thì khác hẳn nhau. Kim Điệp Giấy có chùm hoa màu vàng tươi rất đẹp, cánh hoa mỏng, cánh dáng tròn, môi hoa to có lông tơ, mùi chỉ thoảng nhẹ. Mùa hoa thường khoảng tháng 2-4 dương lịch.

Hoa Kim Điệp Nhựa khác với Kim Điệp Giấy, hoa của Kim Điệp Nhựa cánh nhọn, rất dày, bông hoa hơi bóng nên nhìn có cảm giác như hoa nhựa, màu vàng kim, phớt xanh lục ở họng, hoa rất bền, khoảng 40-50 ngày, thơm đậm mùi mật, kẹo. Mùa hoa muộn hơn một chút, khoảng tháng 4 dương bắt đầu nở rộ.

Khi cây không hoa, ta so sánh các điểm sau:

a) Lá: Đây là điểm dễ nhận biết 2 loài này nhất.

Lá Kim điệp giấy có màu xanh vàng, xanh non còn lá Kim Điệp Nhựa có màu xanh sẫm, xanh tối gần như Kiều Hồng.

Lá chụp gần là Kim Điệp Giấy, phía sau là Kim Điệp Thơm

Lá Kim điệp giấy mềm, mỏng còn lá Kim Điệp Nhựa dày, cứng hơn. Mỏng thế nào là mỏng? dày, cứng đến thế nào là dày, cứng? Với các đặc điểm về dài - ngắn, to - nhỏ, dày - mỏng, mềm - cứng thì càng nhiều kinh nghiệm thực tế nhận biết càng chuẩn xác. Cứ bảo Đai Châu to hơn Sóc ta, thế người mới trồng lan gặp 1 cây đai châu con bé tẹo và 1 cây sóc ta trưởng thành, so làm sao? Cách nhanh nhất để nhận biết các loài là ta phải tự tay trồng chúng, được chăm sóc sờ nắn hàng ngày, như vậy chỉ sau 1 thời gian ngắn thì quen mắt quen tay, sau này có thể là nhìn qua một loài lan mà ta đã trồng, sờ nắn nhẹ vài lá cây thì ta đã biết nó là cây gì rồi, đúng cỡ 90%, còn chỉ đọc và nhớ suông trên internet mà không trồng thực tế thì đến lúc nhìn tận mắt, sờ tận tay, chả biết thế đã là dài chưa? là mỏng chưa? là dày, cứng chưa? cuối cùng vẫn ko nhận biết được loài nào.

Điểm quan trọng này, mặt dưới lá Kim Điệp Giấy trơn, không có lông đen còn mặt dưới lá Kim Điệp Nhựa có 1 lớp lông đen rất nhỏ, ngắn, mịn, có thể nhìn kỹ để thấy được bằng mắt thường. Tuy nhiên ai lớn tuổi mắt kém thì khó nhìn được điểm này.

 Lá Kim Điệp Nhựa có lông đen ở mặt dưới (ảnh trên)

Lá Kim Điệp Giấy xanh, trơn (ảnh trên)

b) Ngồng hoa

Một đặc điểm dễ thấy nữa để phân biệt 2 loài này là nhìn ngồng hoa cũ. Lan mua theo cân thì đa phần đã đủ tuổi, từng ra hoa rồi nên thường còn cuống hoa cũ trên thân già.

Kim Điệp Giấy có hoa dạng chùm nên khi hoa tàn thường còn cuống hoa khô dài khoảng 8-15 cm trên thân già (khoảng 01 ngón tay). Kim Điệp Nhựa bật bông hoa từ thân, khi hoa tàn còn lại cuống hoa khô ngắn ngủn 2-3 cm thôi (khoảng 01 đốt ngón tay). Vậy nên nếu thấy giề Kim Điệp nào chỉ cần có 1 ngồng hoa dài cỡ 1 ngón tay thì giề đó là Kim Điệp Giấy rồi. Vậy ai hỏi nếu người ta cố tình cắt ngồng hoa Kim Điệp Giấy đi cho ngắn như Kim Điệp Nhựa thì phân biệt sao? Thì có phải có mỗi đặc điểm này đâu, so sánh các đặc điểm khác đi chứ ☺

 Ngồng hoa cũ Kim Điệp Giấy dài (ảnh trên)

Ngồng hoa cũ Kim Điệp Nhựa ngắn (ảnh trên)

c) Thân/giả hành

Thân trưởng thành Kim Điệp Giấy dài hơn, thường dài 10-20 cm hoặc hơn nữa, xanh sáng hơn, thân tơ nhìn căng mọng hơn, có nhiều lớp áo trắng bạc bao thân.

Thân Kim Điệp Giấy (ảnh trên)

Thân trưởng thành Kim Điệp Nhựa ngắn hơn, thường 8-12 cm, màu xanh sẫm hơn, ít áo trắng bạc bao thân hơn, thân già còn có màu vàng hoặc nâu đỏ, nhìn dáng thân cứng hơn hẳn so với Kim Điệp Giấy.

Thân Kim Điệp Thơm (ảnh trên)

Một điểm dễ thấy nữa là thân con mới nhú của Kim Điệp Nhựa phủ chi chít lông tơ đen, còn thân con của Kim Điệp Giấy thì xanh non màu mạ, trơn, không hề có lông đen. Các bạn mua cây không vào mùa có thân con thì không thấy điểm này.

Nợ ảnh mai chụp

Tôi thường dựa vào các đặc điểm trên để phân biệt Kim Điệp Giấy và Kim Điệp Nhựa (Kim Điệp Thơm), xin chia sẻ kinh nghiệm cho các bạn mới chơi lan được biết. Có lẽ còn có các đặc điểm khác để phân biệt tuy nhiên kiến thức tôi còn hạn chế nên chỉ chia sẻ được đến vậy, rất mong được anh em bạn bè chơi lan có nhiều kiến thức hơn, kinh nghiệm dày dạn hơn góp ý, bổ sung về email phonglanrung.com@gmail.com để bài viết thêm hoàn thiện, cùng giúp cho tất cả mọi người có thêm hiểu biết về hai loại lan rất đẹp này. Chúc mọi người có nhiều niềm vui với hoa lan.

Mọi người thấy bài viết hay và có ích có thể ấn chia sẻ bài đăng này lên tường facebook cá nhân của bạn để lưu lại. Nút chia sẻ ngay bên dưới bài viết này nhé. Ai mua hoa lan rừng xin gọi 0943184225. Xin cảm ơn.